بازار مسکن برخلاف تصور عمومی، همواره با رشد قیمت همراه نبوده؛ به طوری که آمار نشان میدهد سال ۱۳۹۴ در دولت اول روحانی قیمت مسکن شهر تهران نسبت به سال قبل از آن کاهش یافته است.
به نقل از خبرگزاری جهان صنعت نیوز، دوره اول فعالیت دولت تدبیر و امید را میتوان بازه زمانی آرامش بازار مسکن دانست. آمار نشان میدهد در چهار سال فعالیت دولت یازدهم قیمت مسکن در شهر تهران نه تنها دچار رشد سنگین نشد بلکه در مقاطعی با برگشت قیمت همراه بود؛ آرامشی که البته بیشتر از چهار سال دوام نداشت و از اواخر سال ۱۳۹۶ با خروج ترامپ از برجام روند افزایش قیمت ارز و متعاقبا التهاب بازارهای مسکن، خودرو و رشد تورم عمومی کلید خورد.
تا قبل از آن بازارهای مولد و صنایع از رونق مناسبی برخوردار بودند و به همین جهت، سرمایهها برای حفظ ارزش به سمت دلار و مسکن نمیرفت؛ به طوری که بازار مسکن در اواخر سال ۱۳۹۴ پس از رکود سه ساله دچار برگشت قیمتی شد. آذر ۱۳۹۴ قیمت هر متر خانه در تهران ۱.۱ درصد نسبت به آذر ۱۳۹۳ کاهش یافت. دی همان سال میانگین قیمت مسکن در تهران ۳.۱ درصد نسبت به ماه مشابه سال قبل افت کرد. بهمن ماه نیز نرخها ۱ درصد کاهش یافت؛ به طوری که از ۳ میلیون و ۹۵۵ هزار تومان در بهمن ۱۳۹۳ به ۳ میلیون و ۹۱۶ هزار تومان در بهمن ۱۳۹۴ رسید.
عمده طرفداران دولتهای احمدی نژاد و رییسی معتقدند کسری ساخت و ساز در دولت تدبیر و امید منجر به رشد قیمت مسکن شد. با این حال مخالفان این نظر معتقدند گرانی بازار مسکن از جهش بازارهای موازی و رشد سنگین قیمت دلار نشأت گرفته است. اعداد و ارقام حکایت از آن دارد که از آذر ۱۳۹۶ تا کنون قیمت دلار تقریبا ۱۳ برابر و قیمت مسکن در تهران ۱۵ برابر شده است. کارشناسان از جمله دلایل این اختلاف را پایین نگه داشتن مصنوعی قیمت دلار در یک سال اخیر میدانند.
دولت روحانی از ابتدای شروع به کار در سال ۱۳۹۲ در مخالفت با طرح مسکن مهر، تعریف پروژه جدید در قالب این برنامه را متوقف و به تکمیل تعهدات دولت قبل بسنده کرد. عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی دولت قبل طرح مسکن مهر را اقتصادبرانداز و فاجعهآمیز میدانست؛ طرحی که با توجه به قیمتهای روز برای اجرای ساختمانهای آن حدود ۴۵ هزار میلیارد تومان و برای اجرای زیرساختها حدود ۱۰۰ هزار میلیارد تومان هزینه روی دست دو دولت گذاشت. اگرچه هدف اصلی اجرای پروژه مسکن مهر، تعادل بخشی به بازار مسکن بود اما بنا به گفته آخوندی در بازه زمانی اجرای مسکن مهر قیمت زمین ۹ برابر و قیمت مسکن ۶ برابر شد.
در حال حاضر میانگین قیمت هر متر خانه در تهران ۷۶ میلیون تومان است؛ حال آنکه در آغاز به کار دولت رییسی ۳۰ میلیون تومان بود. در واقع طی دو سال گذشته که دولت به ادعای خود طرح ساخت چهار میلیون خانه با عنوان نهضت ملی مسکن را به منظور جبران کسری تولید در دولت گذشته آغاز کرده قیمت خانه در تهران ۲.۵ برابر شده است. از طرف دیگر طرح نهضت ملی مسکن نیز طبق پیشبینیها جلو نمیرود. هادی عباسی اصل، معاون وزیر راه و شهرسازی اخیرا گفته که یک میلیون و ۸۶۰ هزار واحد نهضت ملی مسکن به مرحله اجرا رسیده است. اما سازندگان اعلام میکنند ۷۵ درصد پروژهها با کمبود منابع مواجه شده و آمار واقعی واحدهایی که به مرحله فونداسیون رسیده به ۲۰۰ هزار واحد هم نمیرسد. دولت از مرداد ۱۴۰۰ میبایست تا کنون دست کم ۲ میلیون واحد را تکمیل میکرد.
